Aikido Nedir ?
“Aikido’yu takip edecek ve bu yolda yürüyecek insanlara sesleniyorum:Aikido başkalarını doğru yola getirmek değildir; o kendimizi doğru yola getirmektir.”
Morihei Ueshiba (1883-1969) tarafından kurulmuştur. Gelişimi 1920’li yıllardan hayatının sonuna kadar sürmüştür. Ortaya çıkışı geçen yüzyılda olduğu için Budo‘nun modern bir yorumu olarak da görülebilir.
Aikidō ([aikido], Japonca: 合気道) bir “modern Japon savaş sanatı” (Japonca: 現代武道 gendai budō) dır.
Aikido, sadece bir kendini korumak yöntemi değil, aynı zamanda ruhsal ve bilinçsel gelişim için de bir öğretidir.
Aikido adı üç kanjiden oluşmaktadır:
• 合 ai (birleşme, uyum, eş zamanlılık)
• 気 ki (içsel güç, enerji)
• 道 dō (yol)
Bir bütün olarak da anlamı “yaşam gücüyle bütünleşme yolu”dur. İnsanın kendi yaşam gücünü keşfetmesi ve çevresiyle bir bütün olarak barışçıl bir tutum içerisinde yaşayabildiğini hatırlaması Aikido’nun felsefesinin ana hatlarını oluşturmaktadır.
Aikido çalışan kişilere aikidoka denir. Aikido ve diğer Japon sanatları Dōjō adı verilen mekanlarda çalışılmaktadır. Dōjō’nun hocasına Sensei (öncelikli olan, öncel olan), hocanın öğrencilerine Senpai (ya da Sempai) denmektedir.
Aikido eğitimlerinde üç tip silahın eğitimi temeldir. Bunlar jo, bokken, tantodur. Aikido, belirli teorik ve pratik bilgileri içinde barındırır. Teorinin ve pratiğin iç içe geçtiği yer ise antrenman yeri, yani dojodur.
Aikido bir saldırı sanatı değil, bir savunma sanatı olarak anılır. Ancak bu yetersiz bir tanımlamadır. Aikido geleneksel Japon budosunun bir örneğidir. Budo, kelime anlamıyla mızrağı durdurmak anlamına gelirken içeriği savaşçının yolunu kapsar. Budo kelimesinin karşılığı olarak savaş sanatı (martial arts) kullanılabilir. Savaş sanatı, “budo”yu en yakın ifade eden kavram olabilir. Savunma ve saldırı kavramları, savaş sanatının stratejileridir. Savaşçı savunmayı, saldırıya karşı bir tepki olarak değil, bir strateji olarak kullanır ve bir stratejinin diğerine önceliği yoktur. Önemli olan doğru zamanda doğru stratejiyi kullanabilmektir. Aikido, bu stratejileri ve kullanımlarını öğretir. Aikido farkındalık, zamanlama ve tekniksel bütünlüğü içerir. Çalışan kişiye kazandırdıklarının en başında farkındalık ve duruma uyum sağlayıp ona uygun olan reaksiyonu verme yetisidir.
Aikido’yu diğer uğraşlardan ayıran en önemli özelliği kişinin belirli bir hedefe ulaşması için potansiyelini zorlamak ve insan-üstü bir gayret göstererek bir başkasına dönüştürmek değil; kişinin derinliklerinde yatan ‘kendi’sini açığa çıkarmak, onun farkına varmasını sağlamaktır. Aikido bir uğraş olarak; ‘Potansiyel siz’i bulup gizlendiği yerden çıkarmak ve sizi, henüz tanımadığınız sizle yüzleştirmektir.
Aikido çalışmalarında sizin bile bilmediğiniz sizi, sizle tanıştırmayı hedefleriz. Aikido bizim için böyle bir yoldur.
Aikido’nun diğer ülkelere yayılışı daha Ueshiba (O’Sensei- Büyük öğretmen) hayattayken başlamıştır. İlk kez 1951 yılında Fransa’ya, sonra 1953 yılında A.B.D.’ye, 1955’de İngiltere ve İrlanda’ya, 1965’de de Almanya ve Avusturalya’ya götürülmüştür. Daha sonra dünyaya yayılımı hızlanmış ve pek çok ülkede Aikido dersleri verilmeye başlanmıştır. Türkiye’de ise resmi olarak 1982 yılında başlamıştır.
Budo Samurai ve diğer Japon savşçılarının kullandığı beceri ve teknikleri kullanır. Aikido’da teknikler silahsız olmasının yanı sıra tahta kılıç (bokken), sopa (jo) ve tahta bıçak (tanto) ile de yapılabilir.
Ancak Aikido’da ateler’in (tekniği yapanların) birbirleriyle güç çatışmasına girip, birbirlerine direnç göstermeleri beklenmez. Tam tersine Aikido’nun, terim anlamında da olduğu gibi, saldırıyla uyum içine girerek, ona karşı koymadan sadece vücut hareketleriyle yönlendirip saldırı yapana geri göndermesi şeklinde yapıldığı söylenebilir. Burada en önemli şey saldırı yapanın dengesinin bozulmasıdır. Uke’nin dengesinin bozulmasıysa onun en sağlam ve dengeli olduğu merkezine girip bu dengeyi yitirmesini sağlamaktır. Bu ise sabit durarak değil,sürekli haraket halinde olarak sağlanabilir.
Aikido’da yeni öğrencilere öncelikle kendilerine teknik yapıldığında nasıl tepki vermeleri gerektiğini ve yere güvenli bir şekilde nasıl düşebilecekleri öğretilir. Ancak yeni başlayan birinin ileri seviyedeki birine uyumlu bir uke olması beklenemez. Bu yüzden pratik yapılırken teknikler hep uke’nin seviyesinde olmalıdır ve buda nagenin bu seviyede teknik yapabilme becerisine (hızını ve kuvvetini ukenin karşılayabileceği bir seviyede tutmaya) bağlıdır. Aikido’nun sadece savunma sanatı olduğunun düşünülmesi çok da doğru değildir. Nage’nin tekniklerini gerçek hızında uygulandığında ciddi sakatlıklar, hatta ölüm kaçınılmaz olabilir. Ancak, Aikido aynı zamanda karşındakine zarar vermeme felsefesini içerir. İşte bu “zarar verebilecekken, vermemeyi öğrenebilme ve isteme” durumu aikido’yu aynı zamanda bir sevgi yolu da yapmaktadır.
O’Sensei Aikido’da çalışmalarında öğrenciler arasında turnuvalar düzenlenmesine karşıydı. Çünkü bazı teknikler fazlasıyla tehlikeliydi ve turnuva karşılaşmalarının öğrencilerin karakterlerinin gelişiminde iyi olmayabileceğini düşünüyordu. Karşısındakine zarar vermeme düşüncesinin buna yol açtığı söylenebilir.
Aikido’da turnuva anlayışı olmadığı için diğer bazı budo sanatlarında olan teknik kurallarından bahsetmek mümkün değildir. Temel haraketleri öğrenen öğrenci sürekli gözlemleyerek ve pratik yaparak tekniklerini mükemmelleştirmeye çalışırlar.
Teknik kurallar dışında “Etiket” diye adlandırılan ve Budo sanatlarının uyduğu bir dizi kurallar vardır. Savaşçının yolu bu kurallarla belirlenmiştir. Bunlardan temel olarak “disiplin” adı altında da bahsedilebilir. Bir grubu kendine zarar vermeden devam ettirebilmek için kurallar konması gereklidir. Etiket ve disiplin bu ihtiyaçtan doğmuştur ve kuralların devamlılığını sağlarlar Etiket “ben” dediğimiz kimliğimizi kontrol eder ve onu içgüdülerle değil de ahlaki değerlere uygun davranmasını sağlar.
Aikido’nun faydaları
Aikido’nun fiziksel faydaları
• Teknikler ve düşüşler uzun kas çalıştırmaya yöneliktir.
• Estetik ve esnek bir vücut formu sağlar.
• Bedensel ve zihinsel zamanlama yeteneğini geliştirir.
• Bedenin, zihnin verdiği hareket emirlerine karşılık vermesini sağlar ve geliştirir.
• Fotografik hafızayı güçlendirir.
• Vücudun belirli bir bölgesini ön plana çıkarıp, geri kalanını ihmal etmez…
• Aikidoda vücudun tüm kasları ve eklemleri önemlidir ve her antrenmanda hepsini çalıştırmak amaçlı hareketler yapılır.
Günlük hayatta Aikido
• Aikido yaparken uyguladığımız teknikler rakipleri etkisiz hale getirmeyi değil yaşamımızdaki sorunları ve bizi etkisi altına almaya çalışan güçleri bir uyum içinde nasıl kontrol altına alacağımızı öğretir.
• Aikido bir savaş sanatı olması yanında , bize yaşamı tanıtan, yaşama karşı saygılı olmayı öğreten bir yoldur.
• Aikido bizden daha güçlü olanlar karşısında yenilmek ya da onların kontrolu altına girmek zorunda olmadığımızı açık bir biçimde gösterir.
• Aikido güçlü psikolojik yapı oluşturmamızı sağlar. Hayatta karşılaştığımız zorluklarla nasıl başa çıkabileceğimizi öğretir.
• Aikido egomuzu değil kendimize olan güvenimizi ve cesaretimizi ön plana çıkarmamızı sağlar.
